Toksokaroza jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez larwy glisty psiej (Toxocara canis) lub glisty kociej (Toxocara cati). Człowiek zaraża się poprzez przypadkowe spożycie jaj glisty (które są wydalane z odchodami przez psy i koty), spożywając posiłek brudnymi rękoma po kontakcie z ziemią lub jedząc nieumyte warzywa czy owoce. Bezobjawowe zarażenie Toxocara nie wymaga leczenia.

Co to jest toksokaroza?

Toksokaroza jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez larwy glisty psiej (Toxocara canis) lub glisty kociej (Toxocara cati). Naturalnymi żywicielami tych glist są psy i psowate (np. lisy) oraz koty. Dojrzałe pasożyty bytują w przewodzie pokarmowym zarażonych zwierząt (głównie młodych – szczeniąt i kociąt), samice znoszą jaja, nawet 20 tys./dobę. Wydalone z kałem jaja po ok. 3 tygodniach spędzonych w środowisku zewnętrznym (glebie, piasku) stają się inwazyjne, tzn. zawierają larwę w stadium zdolnym do zarażenia. Jaja mogą przetrwać w środowisku i zachować inwazyjność nawet przez kilka lat.

Przyczyny toksokarozy

Zarażenie toksokarozą występuje w wyniku spożycia jaj pasożyta lub kontaktu z zanieczyszczoną glebą lub środowiskiem zanieczyszczonym jajami toksokary – pisze w swoim artykule na portalu belchatow24.pl Andrzej Tyszkiewicz.

Połknięte jaja inwazyjne dostają się do przewodu pokarmowego człowieka. W jelicie osłonki jaj zostają strawione, a uwolnione larwy przedostają się do światła naczyń krwionośnych i migrują z prądem krwi. Początkowo trafiają do wątroby, gdzie większość z nich pozostaje i z czasem obumiera. Część kontynuuje wędrówkę i trafia do różnych narządów i tkanek: płuc, mózgu, oka, mięśni.

Zarówno wędrówka larw, jak i ich obecność w tkankach, wywołuje reakcję zapalno-alergiczną, produkowane są swoiste przeciwciała, a wokół „osiadłych” larw tworzą się skupiska komórek, zwane ziarniniakami, złożone w większości z krwinek kwasochłonnych (tzw. eozynofilów). Larwy są w stanie przeżyć w organizmie człowieka nawet 10 lat, ale nie dojrzewają i nie rozmnażają się. Larwa może natomiast wydostać się z ziarniniaka i ponownie migrować np. do oka.

Objawy toksokarozy

Objawy toksokarozy zależą od wielu czynników, takich jak stopień zarażenia, nasilenie reakcji alergiczno-zapalnej oraz lokalizacja migrujących larw i wytworzonych ziarniniaków. Kliniczne postacie toksokarozy obejmują postać układową, oczną, mózgową oraz ukrytą (bezobjawową).

Toksokaroza układowa objawia się gorączką, bólami brzucha, nudnościami, wysypkami skórnymi oraz powiększeniem wątroby i śledziony. W przebiegu choroby może dojść do zajęcia płuc, serca, wątroby lub mięśni.

Toksokaroza oczna prowadzi do zapalenia błony naczyniowej oka, powodując obrzęk, ból, zaczerwienienie oraz pogorszenie widzenia. W niektórych przypadkach larwy mogą osiedlać się w siatkówce, co grozi trwałym uszkodzeniem wzroku.

Toksokaroza mózgowa charakteryzuje się bólami głowy, drgawkami, zaburzeniami świadomości oraz ogniskowymi objawami neurologicznymi, wynikającymi z uszkodzenia mózgu przez migrujące larwy.

Część osób zarażonych Toxocara może pozostawać bezobjawowa, a jedynymi niepokojącymi objawami będą zmiany w badaniach laboratoryjnych, takie jak podwyższona liczba eozynofili we krwi obwodowej.

Toksokaroza

Toksokaroza jest jedną z najczęstszych chorób odzwierzęcych występujących na całym świecie, ale najwięcej zachorowań obserwuje się w krajach o klimacie wilgotnym i niskim poziomie sanitarno-higienicznym. Częstość występowania toksokarozy związana jest z powszechnym kontaktem z glistą oraz różnorodnymi drogami zarażenia, takimi jak spożywanie zanieczyszczonych pokarmów lub kontakt z zanieczyszczoną glebą.

Zapobieganie tej chorobie pasożytniczej opiera się na przestrzeganiu podstawowych zasad higieny, takich jak mycie rąk po kontakcie z ziemią lub zwierzętami. Równie ważne jest regularne odrobaczanie domowych pupili, które mogą być nosicielami jaj pasożytów. Tylko kompleksowe działania na rzecz poprawy warunków sanitarno-higienicznych mogą ograniczyć częstość występowania toksokarozy w skali globalnej.

Diagnostyka toksokarozy

Objawy toksokarozy są nieswoiste, a więc mogą być spowodowane innymi przyczynami. Zwykle diagnostyka toksokarozy opiera się nie na zgłaszanych przez pacjenta dolegliwościach, ale na odchyleniach wykrytych w badaniach laboratoryjnych. Do tych odchyleń należą: zwiększona liczba krwinek białych (leukocytoza), znacznie podwyższony odsetek granulocytów kwasochłonnych (eozynofilia) w rozmazie, a także podwyższony poziom gammaglobulin (hipergammaglobulinemia) oraz wysokie stężenie immunoglobulin klasy E (IgE).

Choć te nieprawidłowości są częste u pacjentów z toksokarozą, to niekoniecznie muszą być spowodowane zarażeniem Toxocara. Dlatego w ramach diagnostyki toksokarozy często konieczne jest wykluczenie innych możliwych przyczyn.

Leczenie toksokarozy

Bezobjawowe zarażenie Toxocara nie wymaga leczenia. U pacjentów z objawami klinicznymi i potwierdzonym zarażeniem stosuje się leki przeciwpasożytnicze (albendazol). W toksokarozie ocznej uzupełniająco stosuje się glikokortykosteroidy ogólnie lub miejscowo oraz leczenie zabiegowe (witrektomia i fotokoagulacja laserowa). Leczenie toksokarozy powinien prowadzić specjalista chorób zakaźnych, w postaci ocznej – w ścisłej współpracy z okulistą.

Leczenie toksokarozy powinno być prowadzone przez specjalistę chorób zakaźnych, a w przypadku postaci ocznej – w ścisłej współpracy z okulistą.

Profilaktyka toksokarozy

Nie ma swoistej profilaktyki toksokarozy. Zapobieganie chorobie polega na unikaniu zarażenia jajami Toxocara. Należy myć ręce po kontakcie z ziemią oraz zwierzętami (zwłaszcza szczeniętami i kociętami), po powrocie ze spaceru, przed jedzeniem, a także uczyć dzieci przestrzegania tych zasad. Nie powinno się karmić dzieci na.

W celu profilaktyki toksokarozy ważne jest również odrobaczanie zwierząt domowych, takich jak psy i koty, które mogą być nosicielami larw glisty. Regularne stosowanie środków przeciwpasożytniczych u naszych czworonożnych przyjaciół pomaga zapobiegać rozprzestrzenianiu się jaj pasożyta w środowisku, a tym samym zmniejsza ryzyko zarażenia człowieka.

Higiena to kluczowy element profilaktyki toksokarozy. Przestrzeganie podstawowych zasad higieny, takich jak częste mycie rąk, może w znacznym stopniu zredukować ryzyko kontaktu z jajami glisty i w efekcie zapobiec zachorowaniu.

Wniosek

Toksokaroza jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez larwy glisty psiej lub kociej, które mogą migrować i osiedlać się w różnych narządach człowieka. Najczęściej występuje ona u dzieci i może mieć postać układową, oczną, mózgową lub ukrytą, dając różnorodne objawy. Rozpoznanie toksokarozy wymaga zastosowania badań laboratoryjnych i obrazowych.

Leczenie polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych i jest zwykle skuteczne, choć nie pozwala na całkowite wyeliminowanie larw z organizmu. Profilaktyka toksokarozy opiera się na przestrzeganiu zasad higieny i odrobaczaniu zwierząt domowych.

Podsumowując, toksokaroza jest istotnym problemem zdrowotnym, wymagającym stałej czujności i wdrażania działań profilaktycznych, szczególnie wobec najmłodszych pacjentów. Regularne badania i współpraca lekarzy różnych specjalności zapewnia najlepsze możliwości leczenia i ograniczenia następstw tej choroby.

Agnieszka Mielczarek

Witaj na moim serwisie!
Dowiedz się więcej o relacjach społecznych, odkryj tajniki związków, nie czekaj! Jako autorka mam nadzieję, że mój serwis Ci się spodoba i zostaniesz moim czytelnikiem na dłużej!